Λίμερικ

Τα λίμερικ (limerick) είναι ποιήματα σύντομα, σατιρικά ή απλώς κωμικά, "δίχως νόημα". Ξακουστά είναι εκείνα του Έντουαρντ Λιρ (Edward Lear), που το 1864 δημοσίευσε μια ποιητική συλλογή με λίμερικ, με τον τίτλο The book of nonsense. Τον Λιρ τον μιμήθηκαν μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Σουίνμπερν, ο Τένυσον, ο Κίπλινγκ, αλλά μάλλον δεν μπόρεσαν να τον φτάσουν.

Να ένα λίμερικ του Λιρ :

Υπήρχε ένας γέρος στο έλος
από τη φύση του ήταν ασήμαντος κι ανέμελος
καθισμένος σ' ένα πετραδάκι
τραγουδούσε δημοτικά σ' ένα βατραχάκι
αυτός ο διδακτικός γέρος στο έλος.

Στην Ελλάδα, πρώτος που αποπειράθηκε να γράψει λίμερικ είναι ο Γιώργος Σεφέρης. Μάλιστα, πήγε να αποδώσει τον όρο στα ελληνικά με τη λέξη "ληρολόγημα", συνδυάζοντας το όνομα του Λιρ με τη λέξη "λήρος", που σημαίνει τρελή κουβέντα, ασυνάρτητα λόγια. Το 1975 εξέδωσε μια συλλογή από λίμερικ, με τον τίτλο Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά.

Εδώ το πρώτο της συλλογής :

Ήταν μια κοπέλα από τη Σάμο
που έχωσε το δεξί της στην άμμο
και με τ' άλλο χέρι
εκρατούσε ένα αστέρι
ετούτη η κοπέλα απ' τη Σάμο.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το λίμερικ.

Συνήθως αποτελείται από πέντε στίχους. Ομοιοκαταληκτούν ο πρώτος, ο δεύτερος και ο πέμπτος στίχος μεταξύ τους και ο τρίτος με τον τέταρτο.

Ο πρώτος στίχος μάς λέει ποιος είναι ο πρωταγωνιστής της ποιητικής μας ιστορίας, δηλαδή στον πρώτο στίχο δηλώνεται το Υποκείμενο (Ποιος;).

Ο δεύτερος στίχος μάς πληροφορεί για την ιδιότητα του πρωταγωνιστή, δηλαδή αποτελεί το Κατηγόρημα.

Ο τρίτος και τέταρτος στίχος μάς λέει τι έκανε ο πρωταγωνιστής ή τι είπε ο κόσμος γι’ αυτή του την πράξη. Λύνεται, με άλλα λόγια, το κατηγόρημα του δεύτερου στίχου.

Ο πέμπτος στίχος είναι αφιερωμένος στο τελικό επίθετο που χαρακτηρίζει τον πρωταγωνιστή.

Δύο παραδείγματα λίμερικ:

Ποιος; Ένα παιδί από την Παλλήνη

Ιδιότητα; τρελαινόταν να παίζει με πλαστελίνη

Τι έκανε; παντού, όπου κι αν πήγαινε

Τι έκανε; για πλαστελίνη μίλαγε

Επίθετο; το ταλαντούχο παιδί απ’ την Παλλήνη


Ποιος; Ζούσε ένας ποντικός στο μεγάλο πύργο

Ιδιότητα; δυο παπούτσια φόραγε κι ένα σκούφο τρύπιο

Τι έκαναν οι άλλοι; οι γάτες τον κορόιδευαν κάθε που τον θωρούσαν

Τι έκαναν οι άλλοι; κουδούνια δυο του φόραγαν όταν τον συναντούσαν

Επίθετο; του καημένου ποντικού που θα ‘θελα για φίλο

Οι μαθητές της Δ1 τάξης έγραψαν τέτοια ποιήματα :

Ήταν ο Μάνος από την Αγγλία
και ήθελε να ζήσει στην Παπαγαλία
έχασε το δρόμο κι έφτασε στο Βόρειο Πόλο

εκεί συνάντησε το Μάρκο Πόλο
Ο Πολυταξιδεμένος Μάνος από την Αγγλία.
Δ1 όλοι μαζί

Ήταν ενα ροζ ψαράκι που έμοιαζε με λουκουμάκι
και του άρεσε ένα χρυσό ψαράκι που ήταν αγοράκι
ήταν ομορφούλι κι γλυκούλι κι πολύ πολύ ατακτούλι
αγαπηθήκανε πολύ πολύ και ζήσανε μαζί
το ροζ ψαράκι που έμοιαζε με λουκουμάκι

Φωτεινή-Ανατολή Γκ-Αναστασία.Αν.,μαθήτριες του Δ1

Ήταν ένα λουλούδι που χασκογελούσε
και στη φύση συνέχεια μιλούσε.
Οι μέλισσες το φοβόντουσαν
και γι αυτό απομακρυνόντουσαν.
Το όμορφο λουλούδι που χασκογελούσε!

Δήμητρα Μαυρ. Δ 1

Ήταν ένα αγγούρι
που ήτανε πολύ χουζούρι,
πήγαινε Αυστραλία, Αμερική
και έκανε μπάνιο στην Χαλκιδική,
ήταν ένα πράσινο αγγούρι.

Θάλεια Ψαρ. - Δ1

Ήταν ένα μολύβι που όλο μιλούσε
Και στην τάξη πολύ γελούσε
Η δασκάλα του έλεγε να κάνει τα μαθήματα του
Αλλά αυτό ήταν στο χαβά του
Το γελαστό μολύβι που όλο μιλούσε

Κατερίνα Μητρ. Δ1